De dokter wist niet eens waar ik voor kwam…

Voor mij begint het ‘zien’ van een patiënt met uitpluizen van de ‘reden van komst’. In principe zijn er twee (eigenlijk drie) soorten patiënten. Ten eerste: nieuwe patiënten, met een nieuw probleem. Ten tweede de ‘controle patiënten’. Dit zijn ‘bekende’ patiënten, die in principe voor controle van een bekend probleem komen. Als addertje onder het gras: soms komen ze ineens met iets anders.

Nadat ik denk te weten waarvoor de patiënt komt, zoek ik de medische ‘basics’ uit (de medische voorgeschiedenis uit, de medicatie, de allergieën, de antropometrie (BMI, bloeddruk, etc) en bekijk ik nieuw en ook oud onderzoek dat eerder bij patiënt is uitgevoerd). Allemaal voorbereiding. En dan (pas) haal ik de patiënt binnen. Wellicht denkt u nu: ‘nou zeg, waarom bereidt die dokter dat thuis niet even voor.’ Het antwoord daarop is: omdat deze ‘kleine details aan voorbereiding’ al snel 5-10 minuten per patiënt kosten, als je het minutieus doet. En dat laatste kan heel relevant zijn, als het over je hart gaat… Helaas betekent dat aan de andere kant dat een eerste consult met een nieuwe dokter bij mij gevoelsmatig vaak ‘kort’ zal zijn: de meeste tijd zit immers in de voorbereiding. Omgekeerd laat dit zien hoe belangrijk het is, dat u (ook) zelf op de hoogte bent van uw ‘basics’ en dat u heel goed kunt verwoorden waar u voor komt (en aangeeft wat u van de dokter verwacht).

Ik merk vaak dat patiënten denken dat wij precies weten waar ze voor komen. Maar hoe goed wij als artsen ook proberen voor te bereiden, het zogenaamde ‘Ziekenhuis Informatie Systeem’ is enorm, en soms zie je daarin ook als arts door de bomen het bos niet meer. Ik zal aan de hand van de eerdergenoemde patiëntengroepen proberen onze strubbelingen iets duidelijker te maken.

De eerste groep. Een nieuwe patiënt komt met een ‘nieuw’ probleem. Meestal vanuit de huisarts. Die verwijsbrief is normaalgesproken zo geschreven dat ik direct snap waar de patiënt voor komt. Bijvoorbeeld pijn op de borst, kortademigheid of hartkloppingen. Deze groep patiënten vraag ik om hun symptomen nogmaals aan mij te beschrijven. Niet omdat ik de verwijsbrief niet heb gelezen, maar omdat ik hun verhaal nogmaals wil horen, om mijn eigen mening te vormen. Een tweede categorie nieuwe patiënten is iets complexer. In dat geval is de vraag wat minder ‘vanuit de patiënt’ en verwijst de huisarts patiënten zónder klachten, vanwege bijvoorbeeld een ‘afwijkend hartfilmpje of ‘een verhoogd BNP’ (een laboratoriumuitslag). Deze groep is uitdagender, omdat deze patiënten regelmatig erg geschrokken en gespannen zijn door de verwijzing. Hier probeer ik voorzichtig na te gaan waar hij/zij voor komt of vooral: of hij/zij ook ergens ‘last’ van heeft. Soms leidt dat tot irritatie bij de patiënt, die ook dan denkt dat ik de verwijsbrief niet heb gelezen. ‘Ik heb toch een afwijking in het bloed’ of ‘ik heb afwijking in mijn hart’ hoor ik dan van ze. Maar of een iets afwijkende bloeduitslag of hartfilmpje écht afwijkend is, hangt van een heleboel factoren af: vandaar dat ik ook hier weer begin met het uitvragen van klachten. Vaak blijkt dan achteraf alsnog alles ‘normaal’ te zijn: dat wil zeggen, normaal in de nu duidelijke context.

Dan de tweede groep. Iemand die voor reguliere controle komt van een bekend probleem. In principe zijn dit duidelijke consulten, waarin twee types te onderscheiden zijn. Het probleem is er nog, en moet worden vervolgd, of het probleem is opgelost en de patiënt kan terug naar de verwijzer. In het geval van de laatste categorie is het soms de kunst om de patiënt te overtuigen dat jaarlijkse controles echt niet bij een cardioloog hoeven, en dat de APK zelfs completer (en dus beter) bij de huisarts plaats kan vinden.

De laatste groep is de groep ‘controle-patiënten’ die eerder komen dan gedacht. Bij deze groep merk ik vaak dat patiënten het vervelend vinden dat ik niet weet waarom ze eerder komen. In principe zijn hiervoor drie opties. Of de eigenlijke controle-afspraak is iets eerder (of later) gepland dan aanvankelijk gepland; of de patiënt heeft zelf om een eerder consult gevraagd; of de patiënt is door een collega-arts (bijvoorbeeld van de spoedeisende hulp) eerder naar ons verwezen. Met enige moeite is dit soms in ons ziekenhuis informatie systeem terug te vinden. Maar, het is veel sneller om de patiënt te vragen waarom hij/zij al eerder komt. Ook in dit geval dus geen gebrek aan interesse, maar juist de wens om zo snel mogelijk tot de kern te kunnen komen.

Hopelijk begrijpt u na het lezen van dit verhaal nog beter dat de ‘domme vragen’ die wij soms stellen vooral bedoeld zijn om zo snel mogelijk naar uw kant van het verhaal te kunnen luisteren. Op die manier weten we het snelst, wat er bij u speelt.

Tekst: Remko Kuipers
Foto: Remko Kuipers

Dit artikel verscheen eerder in het Hartbrug Magazine

Hartpatiënten Nederland continueert het digitale Hart & Leefstijl Café. Hierbij gaan we in gesprek met cardioloog Remko Kuipers en geeft hij antwoord op vragen van de deelnemers. Elke editie wordt een bepaald onderwerp behandeld. Op donderdag 8 mei staat de positieve invloed van een gezonde leefstijl centraal.

Meer lezen of u inschrijven? Klik hier